یکی از اولین روشهای تجارت آنلاین، پردازش معاملات آنلاین (OLTP) است که در دهه 1960 میلادی توسعه یافت و امکان پردازش معاملات مالی را در زمان واقعی فراهم نمود. بر اساس این نوع تجارت، ابتداییترین سیستم رزرواسیون بلیط رایانهای برای شرکتهای هواپیمایی آمریكایی
با نام “SABER” ایجاد شد. در ادامه با توسعه اینترنت و همگانی شدن آن، شرکتهای مختلفی در استفاده از صفحات وب به عنوان ابزاری تبلیغاتی جهت معرفی شرکت و محصولات خود پیشگام شدند. روشی که امروزه به عنوان تجارت الکترونیکی شناخته میشود توسط مایکل آلدریچ
(Michael Aldrich) مخترع، مبتکر و کارآفرین انگلیسی در سال 1979 میلادی اختراع شد تا امکان پردازش معاملات آنلاین بین مصرف کنندگان و مشاغل یا بین یک تجارت و تجارت دیگر فراهم شود. سپس به دلیل ایجاد صفحات وب تعاملی و امکان انتقال وجه ایمن، این ابزار ساده منجر به
تجارت آنلاین واقعی شد. در سال 1990 “تیم برنرز لی” (Tim Berners-Lee) دانشمند انگلیسی در رشته علوم رایانه اولین مرورگر وب را نوشت و به واسطه آن فروشگاههای اینترنتی در سال 1992 میلادی شروع به فعالیت نمودند. سرآغاز تجارت مطمئن از طریق اینترنت و به صورت
آنلاین، با معرفی “Netscape 1.0” در اواخر سال 1994 میلادی با رمزنگاری SSL صورت پذیرفت. این نوع تجارت که تعاملات مطمئن را ایجاد مینمود با اولین فروش آلبوم “Tal Summoner’s Tales” اثر “Sting ” کلید خورد و در ادامه محصولاتی مانند شراب، شکلات و گل جزء اولین
دستههای خرده فروشی بودند که باعث رشد سریع خرید آنلاین شدند. در سال 1995 میلادی دو فروشگاه بزرگ اینترنتی Amazon و eBay بنیانگذاری شد. فروش آنلاین در دهه اول قرن بیست و یکم بخش قابل توجهی از بازار خرده فروشی را به موجب افزایش استفاده از رایانههای
شخصی در اختیار گرفت. طی سال های اخیر کاربران و مشتریان اینترنتی با استفاده از طیف وسیعی از دستگاههای مختلف، مانند رایانههای رومیزی، لپتاپها و تلفنهای هوشمند همراه موجب پیشرفت روزافزون خرید و فروش اینترنتی شدهاند.
هر آنچه باید درباره خرید اینترنتی بدانیم
خرید اینترنتی نوعی تجارت الکترونیکی است که به مشتری این امکان را می دهد تا با استفاده از یک مرورگر وب یا اپلیکیشن موبایل، کالا یا خدمات مورد نیاز خود را به صورت آنلاین خریداری نماید. مشتریان با مراجعه مستقیم به یک وبسایت فروش و یا جستجو در موتورهای جستجو
کالای مورد علاقه خود را پیدا می کنند. مشتری پس از ورود به یک فروشگاه اینترنتی با استفاده از ابزارهای “جستجو” درون وبسایت میتواند نام محصولات، مدلها، مارکها و یا موارد خاص دیگر را جستجو کند. با کلیک رول محصول مورد نظرش وارد صفحات مربوط به نمایش محصول
شود و عکسها، توضیحات، قیمت و سایر اطلاعات محصول را مشاهده نماید. در برخی سایتهای فروشگاهی مشتری میتواند دو یا چند محصول را از نظر ویژگیها و امکانات با هم مقایسه کند. در تمامی این سایتها برای هر مشتری یک سبد خرید مجازی در نظر گرفته میشود تا
مشتری بتواند تمام نیازهای خود را در سبد خرید جمعآوری نماید. سپس مشتری میتواند سبد مورد نظر خود را تایید نموده و برای محصولات فیزیکی (تابلو، کتاب، لباس و غیره) یک آدرس پستی جهت تحویل سفارشات انتخاب نماید. در خصوص محصولات دیجیتالی (فایلهای صوتی،
آهنگها، نرم افزارها و غیره) فایل محصول از طریق اینترنت به مشتری ارسال میگردد. در ادامه برای تکمیل مراحل خرید مشتری میبایست نسبت به تسویهحساب به روش نقدی یا اعتباری اقدام نماید.قدمت خرید اینترنی به بیست و پنج سال میرسد و امروزه این فروشگاههای شبانه
روزی و بعضاً بینالمللی محبوبیت قابل توجهی بین کاربران بیشمار اینترنت پیدا کردهاند. در حال حاضر مشتریان این نوع فروشگاهها میتوانند بدون نیاز به ترک خانه و ماندن در ترافیکهای شهری بدون
اتلاف زمان و هزینه مضاعف اقلام زیادی را از فروشگاههای مورد علاقه خود خریداری کنند. خوراک، پوشاک، لوازم خانگی، کتاب، اسباب بازی، اتومبیل و بیمههای درمانی تنها برخی از هزاران کالایی است که کاربران اینترنت می توانند از فروشگاه اینترنتی خریداری نمایند.نقدی یا اعتباری اقدام نماید.
با وجود بیشمار مزایای خرید اینترنتی، هنوز هم بسیاری از افراد وجود دارند که این نوع خرید برایشان لذت بخش نیست. برخی از این افراد تجربه روند خرید از پاساژها و مراکز خرید، لمس کالاها از نزدیک و حضور فیزیکی در اجتماع را دوست دارند. خرید اینترنتی اجازه نمی دهد تا
خریداران بتوانند محصولات را لمس کنند یا تعاملات اجتماعی داشته باشند و همچنین در اکثر مواقع به مشتری این امکان را نمیدهد کالای خریداری شده را با خود به منزل ببرد.
با رشد و پیشرفت روز افزون فروش آنلاین، تحقیقاتی در خصوص انواع مشتریان صورت پذیرفت که طی آن انواع مختلفی از خریداران شناسایی شد. محققان روی انگیزههای مشتری تمرکز کردند و با توجه به نتایج به دست آمده خریداران را در چهار دسته شناسایی کردند:
- 1- خریداران راحتی طلب
- 2- خریداران تنوع طلب
- 3- خریداران متعادل
- 4- خریداران فروشگاه گرا